Holi 2022: सेहत के लिए फायदेमंद है रंगो का ये त्योहार, जानें होली से जुड़ी कुछ खास बातें

कुरुक्षेत्र,जागरणसंवाददाता। होलीकाआयुर्वेदकीदृष्टिसेबहुतअधिकमहत्वहै।शिशिरऋतुकेअंतऔरवसंतऋतुकेआगमनपरहोनेवालेहोलीत्योहारकेबादसूर्यकातेजबढ़नेलगताहै।समिता(आयुर्वेदकीपुस्तिका)मेंहोलीकाआयुर्वेदिकमहत्वदियागयाहै।कहागयाहैकिशीतकालमेंजमाकफहोलीकीगर्मीमिलतेहीबाहरनिकलनेलगताहै।प्राकृतिकरंगोंकाप्रयोगकरनेसेशारीरिकविकारदूरहोजातेहैं।अभिज्ञानशकुंतलम,वात्सायनकामसूत्र,रघुवंश,मालविकाग्निमित्रमवभविष्यउत्तरपुराणमेंहोलीकेव्यापकमहत्वकावर्णनकियाहै।

ऐसेतैयारकियाजाताहैरंग

प्राचीनकालमेंहोलीकेप्राकृतिकरंगबनतेथे।इसमेंकेसरकेरंगोंकाप्रयोगहोताथा।टेसूकेफूलोंकोपीसकररंगऔरअबीरतैयारहोताथा।होलीगीतमेंभीइसकाउल्लेखमिलताहै।जबऋतुमेंबदलावहोताहैतबमानवशरीरमेंभीअचानकबदलावहोनेलगतेहैं।लोगाेंनेखुदभीमहसूसकियाहोगाकिहोलीपरखुदशरीरमौसमकेअनुसारअपनेआपकोढालनेलगताहै।जिससेआनेवालेबदलावोंकेकारणभीहोतेहैं।इसलिएऋषियोंनेअपनेज्ञानऔरअनुभवसेमौसमपरिवर्तनसेहोनेवालेबुरेप्रभावोंकोजानाऔरहोलीपरऐसेउपायबताएं।जिससेशरीरकोरोगोंसेबचायाजासकें।

स्योसंरस्थितआयुर्वेदिकडिस्पेंसरीकेएएमओडा.शुभमगर्गनेबतायाकिहोलीपरकैमिकलवालेरंगोंकाप्रयोगनहींकरनाचाहिए।ऐसेरंगत्वचाकोनुकसानपहुंचासकतेहैं।इसलिएहमेंप्राकृतिकरंगोंकाहीप्रयोगकरनाचाहिए।उधमऔरमस्तीमेंकभी-कभीबड़ानुकसानभीहोजाताहैऐसेमेंलोगोंकोखुदहीसावधानीबरतनीचाहिए।

रोगाणुओंकोनष्टकरताहैअग्निकाताप

स्फूर्तिऔरस्वास्थ्यकीदृष्टिसेहोलीउत्सवकोदेखाजाताहै।होलीदहनपरआगजलाना,अग्निपरिक्रमा,गानावखेलनाशामिलकिएगएहैं।अग्निकातापजहांरोगाणुओंकोनष्टकरताहै,वहींखेलकूदकीअन्यक्रियाएंशरीरमेंजड़तानहींआनेदेती।इससेकफदोषदूरहोजातेहैं।शरीरकीऊर्जाऔरस्फूर्तिकायमरहतीहै।शरीरस्वस्थरहताहैऔरस्वस्थशरीरहोनेपरमनकेभावभीबदलतेहैं।मनउमंगसेभरजाताहैऔरनईकामनाएंपैदाकरताहै।इसलिएबसंतऋतुकोमोहकमादकऔरकामप्रधानऋतुमानाजाताहै।

खान-पानमेंरखेंसावधानी

इनदिनोंहमेंगेहूं,चावलवपुरानेअन्नकोखानाचाहिए।मूंगकीदालभीखासकतेहैं।

-कषायपकटुकासेवनकरनाचाहिए

-शहदकोअपनेखानपानमेंशामिलकरसकतेहैं।

-ठंडेपदार्थोंकोनहींखानाचाहिए।

-इसऋतुमेंहमेंनित्यव्यायाम,चंदन,केसरऔरअग्रुकीमालिशशरीरपरकरनाचाहिएऔरगरमपानीकेगरारेभीकरनाचाहिए

-आंखोंमें सुरमालगानाचाहिएऔरवमनकाप्रयोगभीकरनाचाहिए